İş Sağlığı ve Güvenliği

“İş Sağlığı ve Güvenliği” yazımızı sizler için derledik.

İş Sağlığı ve Güvenliği

Demir çelik sektöründe en fazla meydana gelen ve meydana gelmesi muhtemel tehlikeleri bu tehlikelerin oluşturduğu riskler saptanmıştır.

Demir çelik sektöründe meydana gelebilecek iş kazaları ve meslek hastalıkları ile bu nedenlerle meydana ölümler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Sosyal Güvenlik Kurumu istatistik yılları kullanılarak veriler elde edilmiştir. Elde edilen verilerden anlamlı sonuçlara ulaşılmaya çalışmıştır.

Türkiye’de metal sanayi bütün sanayi kolları içinde hem ekonomik büyüklük hem barındırdığı iş gücü hem de stratejik önem itibari ile Türkiye’nin en önemli sanayi alanı durumunda bulunuyor. Bu büyük metal sanayinin içinde demir çelik, otomotiv, metal, beyaz eşya, savunma, otomotiv yedek parça gibi sanayinin olmazsa olmazlarını üreten, hatta insan hayatının artık vazgeçilmezlerini üreten sektörler bulunuyor.

Metal sanayi stratejik öneme sahiptir. Metal sanayi gerek ekonomik, gerek savunma sanayi, gerek ulaştırma gerekse bütün sektörler için düşünüldüğünde belirtilecek belki de en önemli iş kolu metal iş koludur. Çünkü bütün sanayilerde üretimi sağlayacak olan da yine demir çelikten üretilmiş tezgâhlar, aletler ve metallerdir. Metal sanayisinin ürettiği ürünler bütün sanayiden çıkarıldığı zaman geriye neredeyse hiçbir şey kalmaz.¹

İstihdam açısından değerlendirildiğinde Metal Sanayi’nin en büyük özelliği kentli bir özellik taşıyor. Metal sektörünün, toplam iş gücünde çalışma oranı ve sayısı, metal işçilerinin toplam işçi sayısındaki oranı ve sayısını tam olarak tespit edilememektedir. Çünkü metal iş kolunda faaliyet gösteren firmaların tam olarak hangi iş kolunda bulunduğu bilgisi ve çok sayıda iş yerlerinin Çalışma Bakanlığı’na bilgilerini tam olarak göndermemeleri gibi sorunlar sayıları ve oranları net görmeyi engellemektedir.

Metal sanayi sektörü, üretimde, satışlarda, istihdamda, karlılık oranlarında devamlı kazandıran gelişmesini sürdüren bir sektör konumundadır. Esas incelenmesi, yazılması, tartışılması ve gündeme getirilmesi gereken konu metal sanayinin sorunları ve önündeki engelleri konusudur. İstihdam edilen metal işçilerinin güvenli çalışma ortamının sağlanması, sağlık ve refahının korunması ve geliştirilmesi, üretimin kalitesine, sürekliliğine ve verimliliğine olumlu etkileri olacaktır.

Demir Çelik Sektörünün İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Önemi

Demir-çelik sanayi, birbirini tamamlayan başka bir ifadeyle entegre özellikte bir sanayi sektörüdür. Bağımsız olarak çalışabilen ve çeşitli demir-çelik ürünleri üreten alt sektörlerden oluşmaktadır. Demirçelik sanayi; “Uzun Hadde Ürünleri”, “Yassı Hadde Ürünleri”, “Vasıflı Çelik Ürünleri ”, “Demir-Çelik Döküm Sanayi”, “Çelik Borular” ve “Ferro Alaşımlar” alt sektörlerinden oluşmaktadır. Sanayileşmenin temeli ve kalkınmanın lokomotifi demir çelik sanayidir. Birçok imalat sektörü demir-çelik mamullerine ihtiyaç duyar. Bu sektörün önemi; ziraat, inşaat, otomotiv, demiryolu, beyaz eşya, savunma ve diğer tüm cihaz, makine ve eşya üretimini gerçekleştiren imalat alt sektörlerine girdi vermesinden kaynaklanmaktadır.

Demir çelik sanayinin lokomotif bir sektör olması nedeniyle, ülke ekonomisi ve sanayileşmesi üzerindeki etkisi çok büyüktür. Kişi başına ham çelik tüketimi yıllardır ulusların kalkınmışlık düzeyinin bir ölçüsü olarak ifade edilirken, bu tanım son yıllarda kişi başına vasıflı çelik tüketimi olgusuna kaymış bulunmaktadır. Gelişmiş ülkelerde kişi başına demir çelik tüketimi 400-500 kg civarında iken, bu rakam Türkiye’de son beş yılda % 118 gibi çok yüksek bir artış sağlamasına rağmen, 2006 yılı sonu itibariyle 300 kg düzeyindedir. Sektörde yeniden yapılanma yanında ürün çeşitliliğinin artması ve üretim-tüketim dengesindeki gelişmelere paralel olarak kişi başına ham çelik tüketimindeki artışın devam edeceği beklenmektedir. Özellikle küresel ekonomik kriz etkilerinin aşılması, tüketim ve sektörel canlanmanın gerçekleşmesi ile ülkemizde 2010 sonrasında kişi başına çelik tüketimin 370 kg seviyesini aşacağı tahmin edilmektedir.

Metal çok yüksek elektrik ve ısı iletkenliğine sahip, kendine özgü parlaklığı olan madenlerin ortak adıdır. Metal teknolojileri ise metal ve metal alaşımların sıcak ya da soğuk olarak biçimlendirildiği bir sanayi dalıdır. Bu alanda çeşitli metaller ısıl işlemlere tabi tutularak kaynak, perçin ya da cıvatayla birleştirilir. Ayrıca, çelik yapımı ve metal süsleme işleri de alandaki faaliyetler arasında yer alır. Bu alan; malzemeyi işleyen ve şekil veren makineler, ekipmanlar ve süreçlerden oluşmaktadır.

Metal endüstriyel üretim yapılan her alanda kullanılan bir malzemedir. Sağlam, dayanıklı, esnek ve estetik görünüme sahip olduğu için birçok sanayi kolunda tercih edilmektedir.

Metal demir çelikten beyaz eşyaya, havacılıktan uçak ve gemi yapımına kadar aklımıza gelebilecek birçok sanayi alanında yaygın olarak kullanılmaktadır. Demir-çelik sektörünün yapı taşı metallerdir. Bu sektördeki tüm ürünler metalden yapılmaktadır.

Gelişen malzeme çeşitliliği ve teknolojiye bağlı olarak mobilya alanında da metal kullanımı yaygınlaşmıştır. Günümüzde ayaklardan iskeletlere ve aksesuarlara kadar mobilyaların birçok yerinde metal malzemeler tercih edilmektedir. Beyaz eşyaların, dış aksamlarının yanı sıra, motorunda da metal bulunur.

Metal yaygın olarak kullanıldığı bir başka sektör ise ısıtma ve havalandırma cihazları sektörüdür. Isıtma sektöründe kaloriferler dökme ya da sac metalden yapılabilir. Havalandırma sistemleri ise genellikle sac metallerden oluşturulur.

Her türlü kara, hava ve deniz taşıtlarının yapımında birincil ham madde metaldir. Araçların motoru, iç ve dış aksamında metal teknolojisi ürünlerinden yararlanılmaktadır.

Metal telekomünikasyon cihazları, elektronik ve elektrikli cihazlar, endüstriyel cihaz ve makine imalatının yanı sıra her türlü metal fabrikasyon ürünlerde kullanılan bir maddedir.

Son yıllarda metal teknolojilerinde kullanılan teknolojide önemli gelişmeler meydana gelmiştir. Bu gelişimler ürün kalitesini arttırmanın yanı sıra ürün çeşitliliğini de beraberinde getirmiştir. Dolayısıyla üretim sürecinde makine ve teçhizata hakim, işlemleri profesyonel biçimde yapacak nitelikli iş gücüne daha fazla ihtiyaç duyulmaya başlanmıştır.

Metal teknolojisi dünya ticaretinde ve ülke kalkınmasında önemli yeri olan sektörlerden biridir.

Metal işkolunda yer alan, demir çelik fabrikaları ile metalden mamul eşya, makine imalatı ve montajı, motorlu taşıtların tamiri işi yapılan işyerlerinde, teknoloji ağırlıklı olarak üretim yapılmakla birlikte emek yoğunluğu da dikkate değer düzeydedir. Dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik kriz ve piyasa daralmaları rekabetin artması gibi nedenlerden, mamul ve yarı mamul ile enerji kullanımında tasarruf yapılamayacağından, çalışan sayısı düşürülerek, makineleşme artmaktadır. Bunun sonucun da, çalışanlara dolaylı olarak daha fazla iş yükü binmekte ve uzun süreli çalışmalar yapmaktadırlar. Yorgunluğa, strese, dikkat azalmasına vb. sebep olan uzun süreli çalışmalar sonucunda iş kazaları da meydana gelmektedir.

Metal sektörü Türkiye’de en büyük istihdam kapısıdır. Çalışanların bu sektörde çalışma ortamında korunması; devletin, işverenin ve çalışanların bizzat kendilerinin iş güvenliği bilinci ile yaptıkları çalışmalara bağlıdır.